Ważny wyzwanie dla systemu ochrony zdrowia

„W roku 2023 proces starzenia się społeczeństwa polskiego pozostawał jednym z najważniejszych wyzwań demograficznych i społecznych” – możemy przeczytać w przedmowie do ostatniego raportu Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) na temat sytuacji osób starszych w Polsce (s. 4). 

Jak zauważają autorzy przedmowy, zjawisko starzenia się społeczeństwa wywiera znaczący wpływ na system opieki zdrowotnej, rynek pracy i politykę społeczną (s. 4). Nie przeoczył tego wpływu Adrian Zandberg, poseł i kandydat na prezydenta z ramienia partii Razem, gdy 20 marca 2025 roku rozmawiał z Karolem Paciorkiem w programie „Imponderabilia” na YouTubie.

Polityk, zapytany o to, jakie ustawy zawetowałby jako prezydent, wskazał te, które skutkowałyby obniżeniem dochodów Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Uzasadnił to tym, że system ochrony zdrowia będzie coraz bardziej obciążony, ponieważ – jak stwierdził – „w ciągu najbliższych 5–6 lat będziemy mieli bardzo przyśpieszający proces starzenia się [społeczeństwa – przyp. Demagog”.

Wzrastający odsetek seniorów

Można przyjąć, jeśli odniesiemy się do definicji ze statystyk polskiej i unijnej, że osoby starsze to te, które mają 65 lat lub więcej. Na podstawie przygotowanej przez GUS „Prognozy ludności na lata 2023–2060” możemy określić, jak będzie zmieniał się odsetek takich osób w ciągu najbliższych 5–6 lat oraz w dalszej perspektywie.

Według najnowszych danych z 2023 roku odsetek osób w wieku 65 lat i więcej wyniósł w Polsce 20,06 proc. Jak przewiduje GUS (plik: Polska tablice w formacie XLSX), w ciągu najbliższych 6 lat (2025–2031) odsetek ten wzrośnie w społeczeństwie do poziomu 22,29 proc. Zgodnie z prognozą, w 2050 roku będzie to już 29,73 proc. 

Przeciętny Polak będzie miał 50 lat

Starzenie się polskiego społeczeństwa można stwierdzić także na podstawie danych Europejskiego Urzędu Statystycznego (Eurostat). Eurostat, w ramach prognozy stanu ludności EUROPOP2023, przyjął jeden scenariusz bazowy i kilka dodatkowych, na podstawie dodatkowych założeń dotyczących poziomu migracji, dzietności i śmiertelności. Skupiliśmy się wyłącznie na scenariuszu bazowym.

Unijne dane pokazują, jak będzie zmieniała się w Polsce mediana wieku. Wyobraźmy sobie, że ustawiamy  wszystkich mieszkańców naszego kraju w rzędzie – od najstarszego do najmłodszego. Wiek tego, który stoi w samym środku rzędu, jest medianą.

Według ostatniej prognozy Eurostatu, w latach 2025–2031 mediana wieku w Polsce wzrośnie o 2,7 – do poziomu 45,4 roku. W 2025 roku powinna wynieść 42,7 roku. Tempo jej wzrostu ma się jednak utrzymywać w tym okresie na mniej więcej stałym poziomie (0,4–0,5 roku). Następnie wzrost ma być coraz wolniejszy i zatrzymać się ok. 2048 roku.

Za kilkanaście lat szybciej wzrastające obciążenie demograficzne

Eurostat na podstawie swoich prognoz oblicza także współczynnik obciążenia demograficznego osobami starszymi. Chodzi tu tylko o matematyczny stosunek liczby osób w wieku co najmniej 65 lat (czyli zazwyczaj emerytowanych) do liczby osób w wieku od 20 do 64 lat (czyli zazwyczaj pracujących).

Według danych Eurostatu ten współczynnik również ma wzrosnąć z poziomu 34,3 w 2025 roku do 37,7 w 2031 roku. Obliczyliśmy, że tempo tego wzrostu w latach 2025–2031 ma się stopniowo zmniejszać. Różnica między latami 2025 a 2026 ma wynieść 0,9, a między latami 2030 a 2031: 0,3.

Wyraźne podwyższenie tempa wzrostu widać dopiero ok. 2037 roku. W roku 2042, względem roku poprzedniego, współczynnik ma urosnąć o 1,1. Z kolei w 2050 roku możemy odnotować wzrost o 1,6.

Demagog współpracuje z kanałem „Imponderabilia”

W ramach współpracy z Karolem Paciorkiem z kanału „Imponderabilia” sprawdzamy wypowiedzi kandydatów na prezydenta – gości jego kanału. Skróty naszych analiz zobaczysz na nagraniu rozmowy z kandydatem. Ich pełne wersje przeczytasz na naszej stronie.

Program Fact-Checking and Countering Disinformation: Poland’s 2025 Presidential Election jest prowadzony przez Stowarzyszenie Demagog dzięki wsparciu EMIF zarządzanemu przez Calouste Gulbenkian Foundation. Wyłączna odpowiedzialność za wszelkie treści wspierane przez European Media and Information Fund (EMIF) spoczywa na autorach i niekoniecznie musi odzwierciedlać stanowisko EMIF i Partnerów Funduszu, Calouste Gulbenkian Foundation i European University Institute.

Kontroluj polityków!

Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.

Wpłacam