Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Zdrowie 
4 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
4 min czytania
Tusk obniżył czternastki emerytom? Manipulacja posłanki PiS
Tusk obniżył czternastki emerytom? Manipulacja posłanki PiS
To jest konkret, co się zowie. W pierwszych miesiącach rządów pozbawiliście 2,5 mln seniorów części pieniędzy z czternastej emerytury.
Manipulacja
Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:
- pominięcie ważnego kontekstu,
- wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,
- wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking),
- używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,
- wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza,
- pozamerytoryczne sposoby argumentowania.
Manipulacja
Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:
- pominięcie ważnego kontekstu,
- wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,
- wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking),
- używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,
- wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza,
- pozamerytoryczne sposoby argumentowania.
- Czternasta emerytura to dodatkowe roczne świadczenie dla emerytów i rencistów. Jego pełna kwota jest równa najniższej emeryturze (art. 3 ust. 1), która obecnie wynosi 1878,91 zł.
- W sierpniu 2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) poinformował, że 2,5 mln osób otrzyma czternastą emeryturę w wysokości niższej niż minimalna emerytura.
- Obniżone świadczenie dostały osoby, których emerytura lub renta wynosiła między 2 900 zł brutto a 4630,96 zł brutto. W ich przypadku tzw. czternastka była pomniejszana zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę”.
- Joanna Borowiak pomija fakt, że rząd Donalda Tuska nie zmienił żadnych przepisów dotyczących czternastej emerytury. Zasada pomniejszania świadczenia wynika z ustawy przyjętej przez Prawo i Sprawiedliwość (art. 3), w której powstanie Borowiak była zaangażowana jako sprawozdawca z prac w Komisji Polityki Senioralnej. W związku z tym wypowiedź posłanki oceniamy jako manipulację.
Niższe świadczenia dla seniorów. Dyskusja po exposé Tuska
11 czerwca 2025 roku premier Donald Tusk zwrócił się do Sejmu z wnioskiem o udzielenie wotum zaufania dla rządu. Po jego wystąpieniu do zadawania pytań zgłosiła się rekordowa liczba posłów – jeszcze przed wznowieniem obrad było ich niemal 270 (s. 246).
Głos w dyskusji zabrała m.in. Joanna Borowiak, posłanka Prawa i Sprawiedliwości (PiS), która wezwała premiera do dymisji i zarzuciła rządowi niedotrzymanie obietnic wobec seniorów. Według posłanki gabinet Donalda Tuska pozbawił 2,5 miliona emerytów części środków z czternastej emerytury (s. 275).
To twierdzenie jest jednak manipulacją – obecny rząd nie wprowadził żadnych zmian w przepisach dotyczących tzw. czternastek. Obniżone świadczenia dla 2,5 miliona osób wynikają z ustawy przyjętej jeszcze za rządów PiS.
Komu przysługuje czternasta emerytura?
Czternasta emerytura to dodatkowe roczne świadczenie dla emerytów i rencistów. Jej pełna kwota równa się najniższej emeryturze (art. 3 ust. 1), która obecnie wynosi 1878,91 zł. Rada Ministrów może podnieść wysokość „czternastki” – przy podejmowaniu takiej decyzji bierze pod uwagę sytuację gospodarczą i stan finansów publicznych (art. 3 ust 6).
W przeciwieństwie do trzynastej emerytury czternasta nie przysługuje wszystkim w jednakowej wysokości. Rząd PiS wprowadził kryterium dochodowe – kwotę 2900 zł brutto. Osoby, których świadczenie podstawowe, takie jak emerytura lub renta, nie przekracza tej kwoty, otrzymują „czternastkę” w pełnej wysokości. Taki próg jest zapisany w ustawie i nie zmienia się wraz z waloryzacją świadczeń (art. 3 ust. 1).
Osoby, które otrzymują miesięcznie więcej niż 2900 zł brutto, dostają „czternastkę” pomniejszoną zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę” (art. 3 ust. 1 pkt 2). Oznacza to, że świadczenie jest obniżane o dokładną kwotę przekroczenia progu. Jeżeli przysługująca kwota jest niższa niż 50 zł, to nie jest wypłacana emerytom (art. 3 ust. 2).
Ile osób dostało czternastą emeryturę?
W sierpniu 2024 roku ZUS poinformował, że czternastą emeryturę otrzyma około 8,9 mln emerytów i rencistów. W pełnej wysokości, czyli w kwocie równej najniższej emeryturze, świadczenie trafiło do 6,4 mln osób.
Kolejne 2,5 mln osób dostało „czternastkę” w obniżonej kwocie, ponieważ ich emerytura lub renta przekraczała 2900 zł brutto. Osoby, których świadczenie wynosiło więcej niż 4630,96 zł brutto, nie otrzymały czternastej emerytury w ogóle.
Kontroluj polityków!
Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
