Narracja o „pasożytach” żerujących na systemie nadal przewija się w rozmowach o uchodźcach z Ukrainy. Tymczasem najnowszy raport Deloitte, opracowany na prośbę UNHCR Polska, pokazuje coś zupełnie przeciwnego.

Jak wskazują wyniki badania firmy audytowej, w 2024 roku obecność uchodźców z Ukrainy na rynku pracy miała pozytywny wpływ na polską gospodarkę. Przyniosła wielomiliardowe wpływy do budżetu i wsparła rozwój gospodarczy na poziomie wyższym, niż wcześniej prognozowano.

Ukraińscy uchodźcy wygenerowali 2,7 proc. PKB

Z raportu Deloitte wynika, że uchodźcy z Ukrainy pomogli w 2024 roku wygenerować 2,7 proc. PKB Polski. Łącznie dochody sektora publicznego wzrosły o 2,75 proc. w 2023 roku i o 2,94 proc. rok później. Oznacza to dodatkowe 39,1 mld i 47 mld zł, które trafiły do budżetu państwa. Chociaż początkowo przybycie uchodźców było kosztowne, to zapewnione przez nich dochody zrównoważyły wydatki (s. 22–23).

Warto zauważyć, że ukraińscy uchodźcy nadal utrzymują się głównie ze swojej pracy. W lipcu i sierpniu 2024 roku 80 proc. dochodów gospodarstw domowych uchodźców pochodziło z ich zarobków. 

Dla zdecydowanej większości z nich zasiłek 800 plus jest jedynym pobieranym świadczeniem socjalnym. Jedynie 14 proc. dochodów pochodzi z tego typu transferów społecznych (s. 11–12).

Wkład Ukraińców większy, niż się spodziewano

Jak się okazuje, liczby dotyczące wpływu uchodźców na polską gospodarkę, przywołane w tegorocznym raporcie, są wyższe, niż zakładano w poprzedniej jego edycji.

„We wcześniejszym raporcie ogólny pozytywny wpływ uchodźców został zmniejszony na podstawie konserwatywnych założeń, przy braku dostępnych/jasnych danych na temat zwiększonej konkurencji na rynku pracy” – czytamy (s. 4). 

We wnioskach pierwszej edycji raportu Deloitte stwierdzono, że uchodźcy z Ukrainy wnieśli w 2023 roku łącznie od 0,7 do 1,1 proc. do PKB Polski. W dłuższej perspektywie ten efekt miał wzrosnąć do 0,9–1,35 proc. (s. 41). 

Wzrosła liczba zatrudnionych

Poprzednie szacunki Deloitte uwzględniały także niższe płace i wyższe bezrobocie wśród polskich pracowników. Obawy te jednak się nie spełniły.

Polscy pracownicy przeszli do bardziej wartościowych i lepiej płatnych zawodów, a gospodarka skorzystała z większej liczby zatrudnionych. Wszystko to umożliwiło wzrost jej wydajności i większą specjalizację pracujących osób (s. 4).

Nadal istnieją pewne bariery

Analitycy Deloitte podkreślają, że korzyści dla gospodarki mogą jeszcze wzrosnąć, jeżeli zlikwiduje się bariery utrudniające uchodźcom pełne wykorzystanie dostępu do rynku pracy. 

Chociaż wskaźnik ich zatrudnienia wzrósł w ciągu ostatniego roku do 69 proc., to wielu z nich nie jest zatrudnionych na umowy o pracę, a niewielu osiąga wysokie zarobki (s. 4). Dodatkowo, ukraińscy uchodźcy rzadko pracują w zawodach regulowanych, które wiążą się z uzyskaniem ubezpieczeń społecznych (s. 30). 

Co więcej, miejsca ich pracy nadal są niedostosowane do ich wykształcenia. Wprawdzie 40 proc. uchodźców to osoby z wyższym wykształceniem, a tylko 12 proc. z nich pracuje na kierowniczych czy specjalistycznych stanowiskach. W rezultacie związana z wykształceniem premia płacowa dla uchodźców, którzy ukończyli studia, jest niższa niż wśród Polaków (s. 4). 

Wpływ na zarobki uchodźców mają także ich umiejętności językowe. Co istotne, wśród osób przybyłych do Polski przed wieloma miesiącami zaobserwowano z biegiem czasu poprawę znajomości języka polskiego. Zniwelowanie różnic w tym zakresie wśród osób, które dotarły do Polski później, przyniosłoby dodatkowe 2,5 mld zł do wartości gospodarki (s. 34). 

Uchodźcy z Ukrainy przyczyniają się do rozwoju polskiej gospodarki

Zgodnie z dostępnymi kilka miesięcy temu szacunkami, polskie PKB – dzięki obecności migrantów z Ukrainy – miała wzrosnąć długookresowo od 0,5 do 2,9 proc. rocznie (s. 16). Już dziś szacunki uwzględniające pełen wpływ tej grupy na gospodarkę wskazują, że wstępne scenariusze się spełniły.

Potwierdziły się również konkluzje przedstawione w naszej analizie. Ukraińcy, także uchodźcy, są wsparciem dla naszego budżetu. Ich praca napędza naszą gospodarkę – wpłacają do budżetu więcej, niż wyniosły koszty otrzymanego przez nich wsparcia.

Kontroluj polityków!

Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.

Wpłacam