Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Zdrowie 
4 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
4 min czytania
22 proc. poparcia dla Brauna – co naprawdę sprawdzał sondaż „Faktu”?
Fake news Internauci udostępniają zdjęcie okładki „Faktu” i przedstawiają ją w taki sposób, aby wydawało się, że według nowego sondażu Grzegorz Braun uzyskał 22 proc. poparcia. W rzeczywistości sondaż dotyczył innej kwestii.
Internauci udostępniają zdjęcie okładki „Faktu” i przedstawiają ją w taki sposób, aby wydawało się, że według nowego sondażu Grzegorz Braun uzyskał 22 proc. poparcia. W rzeczywistości sondaż dotyczył innej kwestii.
Analiza w pigułce
- W mediach społecznościowych opublikowano fotografię zagiętej okładki gazety „Fakt” z 13 maja 2025 roku, przedstawiającej wyniki sondażu. Autorzy postów żartobliwie stwierdzili, że zgodnie z tym sondażem Grzegorz Braun otrzymał 22 proc. poparcia.
- To nie są prawdziwe informacje. Sondaż, którego wyniki zamieszczono na okładce gazety, dotyczył tego, którego z kandydatów na prezydenta Polacy wysłaliby na bezludną wyspę.
- Pomimo że wpisy mają charakter satyryczny, to jednak wielu użytkowników uwierzyło w te informacje, na co wskazują komentarze zamieszczone pod postami. Zgodnie z wynikami najnowszych sondaży z 15 maja 2025 roku Grzegorz Braun uzyskał poparcie na poziomie około 4 proc. (1, 2).
W najbliższą niedzielę Polacy wybiorą prezydenta naszego kraju. W sieci nadal pojawiają się fałszywe lub mylące przekazy na temat kandydatów i procesu wyborczego, które na bieżąco sprawdzamy na naszych łamach.
W ostatnim czasie w sieci rozpowszechniono zdjęcie (1, 2, 3) złożonej na pół okładki „Faktu” z 13 maja 2025 roku, która rzekomo ukazuje wyniki najnowszego sondażu prezydenckiego. Według tych informacji Grzegorz Braun miał otrzymać 22 proc. poparcia i znalazł się na drugim miejscu – zaraz po Rafale Trzaskowskim.
W filmie opublikowanym na Facebooku słyszymy: „No patrzcie, patrzcie, czyżby sondaże się zmieniały? Rafał Trzaskowski 23,4 proc., Grzegorz Braun 22 proc., Karol Nawrocki 12,5 proc” [czas nagrania 0:01].
Źródło: www.facebook.com, 13.05.2025
Materiał wideo zdobył dużą popularność. Niektórzy użytkownicy satyrycznie komentowali podane informacje, jednak wielu z nich uwierzyło w prawdziwość przekazu. Jak czytamy [pisownia oryginalna]: „Niezłą macie tutaj fantazję”. W innych komentarzach stwierdzono [pisownia oryginalna]: „Brawo Grzesiu jeszcze troszkę i będziesz pierwszy czego z całego serca ci życzę”, „Do niedzieli może ludziom jeszcze się oczy otworzą ….oby .Głosujemy na Brauna !!!”.
Sondaż Faktu nie dotyczył poparcia dla kandydatów
Nagrania przedstawiają tylko fragment okładki „Faktu”. W całości możemy ją zobaczyć na zdjęciu opublikowanym przez redakcję na portalu X. Na okładce czytamy, że przedwyborczy sondaż dotyczył tego, którego z kandydatów na prezydenta Polacy wysłaliby na bezludną wyspę. Wyniki pokazały, że najwięcej głosów zdobyli: Rafał Trzaskowski, Grzegorz Braun oraz Karol Nawrocki.
Omawiane posty mają żartobliwy ton, jednak ich autorzy wprowadzili wiele osób w błąd. Zagięli okładkę w sposób, który uniemożliwia zobaczenie wszystkich informacji. Niektórzy użytkownicy naprawdę uwierzyli, że Grzegorz Braun ma 22 proc. poparcia w nadchodzących wyborach prezydenckich.
#DziśwFakcie: Bezludna wyspa zamiast Pałacu Prezydenckiego? Tego kandydata wysłaliby tam Polacy
>> https://t.co/3YCp4H5jmZ#Sondaź #IBRiS #Fakt #Opinia #Polacy #BezludnaWyspa pic.twitter.com/hZH2cRqWNh
— Fakt (@Fakt_pl) May 13, 2025
Na stronie gazety opublikowano również artykuł na temat omawianego sondażu. W tekście podano, że wykonał go Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS). Badanie przeprowadzono 7 i 8 maja 2025 roku na próbie tysiąca osób za pomocą metody CATI.
Wybory już wkrótce, kto prowadzi w sondażach?
Wyniki najnowszych sondaży pokazują, że Grzegorz Braun uzyskał poparcie na poziomie około 4 proc., a nie 22 proc., jak błędnie wskazano w postach (1, 2).
Według sondażu Instytutu Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS) z 15 maja 2025 roku Braun otrzymał 3,5 proc. poparcia. Natomiast sondaż z tego samego dnia przeprowadzony przez Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) wskazuje 4,4 proc. poparcia dla Grzegorza Brauna.
Zgodnie z wynikami obu sondaży w pierwszej trójce kandydatów cieszących się największym poparciem znaleźli się: Rafał Trzaskowski, Karol Nawrocki oraz Sławomir Mentzen (1, 2).
Cienka granica pomiędzy satyrą a dezinformacją
W czasie kampanii wyborczej w sieci pojawiają się satyryczne treści na temat kandydatów. W niektórych przypadkach mogą prowadzić do szerzenia dezinformacji.
Nie wszyscy internauci są w stanie rozpoznać, że dany przekaz powstał w celach humorystycznych. Do tworzenia takich treści bywa wykorzystywana sztuczna inteligencja, co dodatkowo utrudnia ustalenie, czy są prawdziwe. Użytkownicy, którzy nie zrozumieją żartu lub satyry, mogą wprowadzać w błąd również inne osoby.
Dlatego zawsze warto sprawdzać podejrzane lub zaskakujące komunikaty, obrazy czy nagrania, jakie spotykamy w sieci – nie tylko w czasie trwania kampanii wyborczej, lecz także w każdym innym przypadku.
Kontroluj polityków!
Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
