Strona główna Fake News Czy Lidl został założony przez nazistowskiego zbrodniarza wojennego? Weryfikujemy

Czy Lidl został założony przez nazistowskiego zbrodniarza wojennego? Weryfikujemy

W mediach społecznościowych możemy znaleźć doniesienia o tym, że założycielem sieci sklepów Lidl był oficer SS i komendant obozów koncentracyjnych. Czy jedna z najpopularniejszych sieci sklepów w Polsce faktycznie została założona przez nazistę? Sprawdziliśmy to.

W tle sklep Lidl i zrzut ekranu z Facebooka: „Heinrich Schwarz, zwyrodniały morderca SS, prawdziwy twórca sieci handlowej Lidl. Lidl powstał za złoto zrabowane w niemieckich obozach smierci”. 

fot. Pexels / Facebook / Modyfikacje: Demagog

Czy Lidl został założony przez nazistowskiego zbrodniarza wojennego? Weryfikujemy

W mediach społecznościowych możemy znaleźć doniesienia o tym, że założycielem sieci sklepów Lidl był oficer SS i komendant obozów koncentracyjnych. Czy jedna z najpopularniejszych sieci sklepów w Polsce faktycznie została założona przez nazistę? Sprawdziliśmy to.

Analiza w pigułce

  • Na Facebooku i na Threads opublikowano posty, w których pojawiły się oskarżenia, że sieć dyskontów Lidl ma nazistowskie korzenie. We wpisach czytamy [pisownia oryginalna]: „Heinrich Schwarz, zwyrodniały morderca SS, prawdziwy twórca sieci handlowej Lidl. Lidl powstał za złoto zrabowane w niemieckich obozach smierci”. 
  • Nie ma żadnych dowodów na to, że Heinrich Schwarz miał jakikolwiek związek z powstaniem sieci Lidl (1, 2). Założycielem firmy był Josef Schwarz, a zbieżność nazwisk jest przypadkowa.
  • Aleksandra Robaszkiewicz, Dyrektorka ds. Corporate Affairs and CSR Lidl Polska, w komentarzu dla Demagoga zdementowała doniesienia: „Heinrich Schwarz nie miał żadnego związku z ówczesną firmą Lidl & Schwarz KG ani z żadną inną spółką należącą obecnie do Grupy Schwarz. […] Josef Schwarz, założyciel i były właściciel Lidl & Schwarz KG, nie współpracował z reżimem nazistowskim” – podkreśliła.

Od lat odróżniamy fałsz od prawdy. Pomóż nam działać dalej: przekaż 1,5% podatku Demagogowi! Wpisz w PIT: KRS 0000615583

Na Facebooku i na Threads pojawiły się wprowadzające w błąd treści łączące sieć sklepów Lidl z postacią nazisty Heinricha Schwarza. Jak możemy przeczytać w postach [pisownia oryginalna]: „Heinrich Schwarz, zwyrodniały morderca SS, prawdziwy twórca sieci handlowej Lidl. Lidl powstał za złoto zrabowane w niemieckich obozach smierci”. 

Autorzy omawianych wpisów nawiązują do nazwiska właścicieli marki Schwarz. W komentarzach autor wpisu na Threads dodał [pisownia oryginalna]: „Heinrich Schwarz to jego (Josefa Schwarza – przyp. Demagog) ojciec, morderca z SS . Heinrich z mordowania i rabowania Polaków, polskich Żydów, oraz inne nacje zdobył majątek”.

zrzut ekranu postu na Facebooku. Na górze posta jest znak handlowy Lidl, na dole czarno-białe zdjęcia przedstawiające więźniów obozu koncentracyjnego i Heinricha Schwarza w mundurze SS.

Źródło: Facebook, 30.01.2025

Z komentarzy umieszczonych pod postami (1, 2) wynika, że niektóre osoby uwierzyły w podawane informacje i nawoływały do bojkotu marki. Jak napisał jeden użytkownik [pisownia oryginalna]: „Bojkot Lidla.Tylko śmierdzące Lewaki tam sa”. Inny przestrzegał [pisownia oryginalna]: „Zanim pójdziesz na zakupy do Lidla , przeczytaj to”. 

Kim był Heinrich Schwarz?

Heinrich Schwarz był nazistowskim oficerem w czasie II wojny światowej, Hauptsturmführerem (kapitanem) w SS. Od 1943 był komendantem obozu koncentracyjnego Auschwitz III – Monowitz w okupowanej Polsce, a od lutego 1945 do końca wojny był komendantem obozu Natzweiler-Struthof w Niemczech.

Francuski Trybunał Wojskowy skazał go na karę śmierci w 1946 roku. Wyrok wykonano rok później.

Brak dowodów na to, że Heinrich Schwarz miał cokolwiek wspólnego z Lidlem

Ludwig Lidl i Josef Schwarz założyli hurtownie owoców egzotycznych Lidl & Schwarz KG w 1930 roku. Pierwsze sklepy spożywcze Lidl powstały dopiero w 1973 roku, kiedy firmą zarządzał Dieter Schwarz, syn Josefa Schwarza.

Nie znaleźliśmy dowodów potwierdzających pokrewieństwo między Heinrichem Schwarzem a Josefem Schwarzem. Wbrew temu, co napisano pod jednym z omawianych wpisów, Heinrich Schwarz nie mógł być ojcem Josefa, ponieważ był od niego młodszy o 3 lata (12).

Nazwisko „Schwarz” jest jednym z 20 najczęściej spotykanych nazwisk w Niemczech. Według danych z 2021 roku nosi je ponad 160 tys. osób.

Żadne dostępne źródła nie potwierdzają uczestnictwa Heinricha Schwarza w powstawaniu Grupy Schwarz (niem. Schwarz Gruppe). Tym bardziej nie ma związku między Heinrichem Schwarzem a siecią sklepów Lidl, która powstała 26 lat po jego śmierci.

Czy Lidl współpracował z nazistami? Firma dementuje

Wiele niemieckich przedsiębiorstw w latach 1933–1945 współpracowało z reżimem III Rzeszy – wspierało wysiłek wojenny lub korzystało z pracy więźniów obozów koncentracyjnych i obozów pracy przymusowej. Według dostępnych źródeł Lidl & Schwarz KG nie było jedną z tych firm (123).

Źródła opisujące spółkę w latach 40. przede wszystkim skupiają się na powojennej odbudowie. Nie znaleźliśmy żadnych dowodów sugerujących, że Lidl & Schwarz KG było zaangażowane w zbrodnie wojenne i współpracę z nazistowskim rządem.

W związku ze sprawą poprosiliśmy przedstawicieli Lidl Polska o komentarz. Firma, w przesłanym nam oświadczeniu, zaprzeczyła oskarżeniom:

„Heinrich Schwarz nie miał żadnego związku z ówczesną firmą Lidl & Schwarz KG ani z żadną inną spółką należącą obecnie do Grupy Schwarz. Ponadto Josef Schwarz, założyciel i były właściciel Lidl & Schwarz KG, nie współpracował z reżimem nazistowskim. Co więcej, zawsze odmawiał wstąpienia do NSDAP (Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników)”.

Kontroluj polityków!

Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Prawda to coś więcej niż tylko punkt widzenia

Masz prawo do prawdy. Pomóż nam ją chronić!

Wspieram