Analiza w pigułce

W internecie można łatwo trafić na dezinformację związaną z wyborami prezydenckimi (1, 2, 3). Według jednej z narracji Ukraińcy przebywający w Polsce głosują i wpływają na wynik wyborów (1, 2). Do miejsc, w których znaleźliśmy takie treści, należą Facebook i serwis X. Na tych platformach opublikowano nagranie (1, 2, 3) przedstawiające parę idącą na pierwszą turę wyborów prezydenckich i rozmawiającą po rosyjsku. Wpisy (1, 2, 3) są opatrzone podpisami, wskazującymi na to, że osoby na nagraniu pochodzą z Ukrainy [pisownia oryginalna]: „Ukraińcy wybierają polskiego prezydenta”, „#StopUkrainizacjiPolski”.

Źródło: Facebook, 19.05.2025

Niektóre z wpisów zdobyły dużą popularność. Jedna z kopii filmu, udostępniona na platformie X, zyskała ponad 200 tysięcy wyświetleń i ponad 300 komentarzy. Wśród nich znajdziemy takie, które wskazują na to, że ich autorzy uwierzyli w podawaną dezinformację. Pojawia się mowa nienawiści [pisownia oryginalna]: „Wyp…ć z kraju każdego Upadlinca który głosował!!!!”, „Szmaty ukraińskie niech wyp…ą je…e bandery”.

Osoby w filmie są polskimi obywatelami

Na nagraniu możemy zobaczyć znak wodny, wskazujący na źródło filmu – jest to profil na TikToku, należący do kobiety występującej w materiale wideo. W opisie pod filmem znajdujemy komentarz: „Dla wszystkich, których to bardzo nurtuje — razem z mężem otrzymaliśmy obywatelstwo na podstawie ustawy o repatriacji, ze względu na polskie pochodzenie. Proszę się z nią zapoznać. Dz.U. 2000 Nr 106 poz. 1118”.

Mowa tu o ustawie pozwalającej starać się o polskie obywatelstwo potomkom Polaków deportowanych przez władze sowieckie w latach 30. i 40., między innymi na tereny dzisiejszego Kazachstanu. Właśnie z tego kraju pochodzi para występująca w nagraniu. Jak opisała autorka filmu w rozmowie z portalem AFP Sprawdzam:

Kto może głosować w wyborach prezydenckich?

W Polsce obecnie przebywa blisko milion uchodźców z Ukrainy, a wielu z nich otrzymało numer PESEL na podstawie specjalnej ustawy pomocowej (art. 4. ust. 1) – nie oznacza to jednak, że mogą głosować w wyborach prezydenckich. Jak przeczytamy w art. 10 ust. 1 kodeksu wyborczego:

Wyjątek stanowią osoby, które zostały pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu, Trybunału Stanu lub które zostały ubezwłasnowolnione (art. 10 ust. 4).

Osoba nieposiadająca czynnego prawa wyborczego nie znajdzie się w Centralnym Rejestrze Wyborców. Oznacza to, że po przybyciu do lokalu wyborczego nie otrzyma karty do głosowania po sprawdzeniu swoich danych przez pracownika komisji wyborczej.

Ilu uchodźców z Ukrainy otrzymało polskie obywatelstwo?

W komentarzach pod wpisami (1, 2, 3) znaleźliśmy stwierdzenia wskazujące na to, że wielu uchodźców z Ukrainy głosuje, ponieważ otrzymało polskie obywatelstwo [pisownia oryginalna]: „To jednak PAD przyznał im polskie obywatelstwo”, „Rozdają obywatelstwa na prawo i lewo”. W rzeczywistości uchodźcy z Ukrainy, którzy przybyli do Polski po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji przez Rosję w lutym 2022 roku, nie mają zapewnionej szybszej drogi do uzyskania polskiego obywatelstwa. Muszą spełnić takie same wymogi, jak każda inna osoba ubiegająca się o naturalizację.

Narracja o tym, że Ukraińcy głosują w polskich wyborach, jest przykładem antyukraińskiej dezinformacji. Podobne treści były już przez nas wielokrotnie sprawdzane (1, 2, 3).

Kontroluj polityków!

Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.

Wpłacam