Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Czy Ukraińcy głosują w wyborach? Sprawdzamy nagranie
W sieci krąży film rzekomo przedstawiający ukraińską parę głosującą w polskich wyborach prezydenckich. Kim faktycznie są osoby występujące na nagraniu?

Fot. Pexels / Facebook / Modyfikacje: Demagog
Czy Ukraińcy głosują w wyborach? Sprawdzamy nagranie
W sieci krąży film rzekomo przedstawiający ukraińską parę głosującą w polskich wyborach prezydenckich. Kim faktycznie są osoby występujące na nagraniu?
Analiza w pigułce
- W internecie udostępniono wideo (1, 2, 3) przedstawiające parę idącą na wybory i rozmawiającą w języku rosyjskim. Wpisy (1, 2, 3) opatrzone są podpisami, wskazującymi na to, że osoby z nagrania to Ukraińcy, którzy „wybierają polskiego prezydenta”.
- Osoby na nagraniu są obywatelami Polski o pełnych prawach wyborczych. W filmie posługują się językiem rosyjskim, ponieważ są repatriantami, którzy przybyli do Polski z Kazachstanu.
- W wyborach prezydenckich głosować mogą jedynie obywatele Polski, którzy najpóźniej w dniu wyborów skończyli 18 rok życia (art. 10 ust. 1).
W internecie można łatwo trafić na dezinformację związaną z wyborami prezydenckimi (1, 2, 3). Według jednej z narracji Ukraińcy przebywający w Polsce głosują i wpływają na wynik wyborów (1, 2). Do miejsc, w których znaleźliśmy takie treści, należą Facebook i serwis X. Na tych platformach opublikowano nagranie (1, 2, 3) przedstawiające parę idącą na pierwszą turę wyborów prezydenckich i rozmawiającą po rosyjsku. Wpisy (1, 2, 3) są opatrzone podpisami, wskazującymi na to, że osoby na nagraniu pochodzą z Ukrainy [pisownia oryginalna]: „Ukraińcy wybierają polskiego prezydenta”, „#StopUkrainizacjiPolski”.
Niektóre z wpisów zdobyły dużą popularność. Jedna z kopii filmu, udostępniona na platformie X, zyskała ponad 200 tysięcy wyświetleń i ponad 300 komentarzy. Wśród nich znajdziemy takie, które wskazują na to, że ich autorzy uwierzyli w podawaną dezinformację. Pojawia się mowa nienawiści [pisownia oryginalna]: „Wyp…ć z kraju każdego Upadlinca który głosował!!!!”, „Szmaty ukraińskie niech wyp…ą je…e bandery”.
Osoby w filmie są polskimi obywatelami
Na nagraniu możemy zobaczyć znak wodny, wskazujący na źródło filmu – jest to profil na TikToku, należący do kobiety występującej w materiale wideo. W opisie pod filmem znajdujemy komentarz: „Dla wszystkich, których to bardzo nurtuje — razem z mężem otrzymaliśmy obywatelstwo na podstawie ustawy o repatriacji, ze względu na polskie pochodzenie. Proszę się z nią zapoznać. Dz.U. 2000 Nr 106 poz. 1118”.
Mowa tu o ustawie pozwalającej starać się o polskie obywatelstwo potomkom Polaków deportowanych przez władze sowieckie w latach 30. i 40., między innymi na tereny dzisiejszego Kazachstanu. Właśnie z tego kraju pochodzi para występująca w nagraniu. Jak opisała autorka filmu w rozmowie z portalem AFP Sprawdzam:
„Przyjechaliśmy do Polski z mężem w lutym 2021 r. Przodkowie mojego męża zostali wysłani do dzisiejszego Kazachstanu. Urodziliśmy się w Kazachstanie. Otrzymaliśmy obywatelstwo polskie na podstawie repatriacji”.
Kto może głosować w wyborach prezydenckich?
W Polsce obecnie przebywa blisko milion uchodźców z Ukrainy, a wielu z nich otrzymało numer PESEL na podstawie specjalnej ustawy pomocowej (art. 4. ust. 1) – nie oznacza to jednak, że mogą głosować w wyborach prezydenckich. Jak przeczytamy w art. 10 ust. 1 kodeksu wyborczego:
„Prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) ma:
1) w wyborach do Sejmu i do Senatu oraz w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej
– obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat”.
Wyjątek stanowią osoby, które zostały pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu, Trybunału Stanu lub które zostały ubezwłasnowolnione (art. 10 ust. 4).
Osoba nieposiadająca czynnego prawa wyborczego nie znajdzie się w Centralnym Rejestrze Wyborców. Oznacza to, że po przybyciu do lokalu wyborczego nie otrzyma karty do głosowania po sprawdzeniu swoich danych przez pracownika komisji wyborczej.
Jeżeli jesteśmy świadkami nieprawidłowości w trakcie wyborów, należy je natychmiast zgłosić policji, okręgowej komisji wyborczej lub delegaturze Krajowego Biura Wyborczego.
Ilu uchodźców z Ukrainy otrzymało polskie obywatelstwo?
W komentarzach pod wpisami (1, 2, 3) znaleźliśmy stwierdzenia wskazujące na to, że wielu uchodźców z Ukrainy głosuje, ponieważ otrzymało polskie obywatelstwo [pisownia oryginalna]: „To jednak PAD przyznał im polskie obywatelstwo”, „Rozdają obywatelstwa na prawo i lewo”. W rzeczywistości uchodźcy z Ukrainy, którzy przybyli do Polski po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji przez Rosję w lutym 2022 roku, nie mają zapewnionej szybszej drogi do uzyskania polskiego obywatelstwa. Muszą spełnić takie same wymogi, jak każda inna osoba ubiegająca się o naturalizację.
Według danych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) w latach 2022–2023 jedynie ok. 10 tysięcy Ukraińców zostało obywatelami Polski (s. 160). Statystyki na rok 2024 nie zostały jeszcze opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny (GUS). Według portalu visitukraine.today w 2024 roku polski paszport otrzymało ok. 8,2 tys. Ukraińców.
Narracja o tym, że Ukraińcy głosują w polskich wyborach, jest przykładem antyukraińskiej dezinformacji. Podobne treści były już przez nas wielokrotnie sprawdzane (1, 2, 3).
Kontroluj polityków!
Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter