Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Zdrowie 
5 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
5 min czytania
Dlaczego noworodkom podaje się witaminę K? Wyjaśniamy
Fake news Czy witamina K podawana dzieciom zaraz po narodzinach jest niebezpieczna dla ich zdrowia? W analizie przyglądamy się fałszywym informacjom na temat opieki nad noworodkami.
Czy witamina K podawana dzieciom zaraz po narodzinach jest niebezpieczna dla ich zdrowia? W analizie przyglądamy się fałszywym informacjom na temat opieki nad noworodkami.
ANALIZA W PIGUŁCE
- Na Facebooku opublikowano wpisy (1, 2, 3), w których twierdzono, że w składzie preparatów z witaminą K podawanych noworodkom znajdują się niebezpieczne substancje, mogące doprowadzić do śmierci dziecka.
- Twierdzenia o szkodliwości dodatków takich, jak aluminium, alkohol benzylowy i polisorbat 80 są niepoparte faktami (1, 2, 3). Witamina K podawana dzieciom po urodzeniu profilaktycznie jest bezpieczna i zapobiega niedoborom, które mogą prowadzić do wystąpienia choroby krwotocznej noworodków.
W sieci nietrudno natknąć się na niesprawdzone porady dotyczące zdrowia, co na bieżąco opisujemy na naszych łamach. Tym razem informacje na temat fałszywych treści otrzymaliśmy od Głównego Inspektoratu Sanitarnego (GIS). Zgłoszenie dotyczyło dezinformacji o opiece nad noworodkami.
Na Facebooku pojawiły się posty (1, 2, 3), w których stwierdzono, m.in., że zastrzyk z witaminą K podawany dzieciom po urodzeniu jest dla nich niebezpieczny, a składniki zawarte w takim preparacie mogą „powodować śmierć”.
Źródło: Facebook.com, 12.05.2025
Na jeden z wpisów zareagowano ponad 3,7 tys. razy i udostępniono go dalej ponad 2 tys. razy. Wśród komentarzy nie brakuje głosów osób, które uwierzyły w informacje przekazywane w poście, np. [pisownia oryginalna]: „A kto to wcześniej wiedział szkoda że nie miałam takiej wiedzy kiedyś co teraz” lub „Trują nas już od urodzenia”.
Po co dzieciom podaje się witaminę K?
Witaminę K podaje się noworodkom zaraz po urodzeniu, aby zapobiec chorobie krwotocznej noworodków (tzw. VKDB – Vitamin K Deficiency Bleeding). Dzieci często rodzą się z bardzo niskim poziomem tej witaminy, co może skutkować groźnymi krwotokami.
Podanie witaminy K (najczęściej w zastrzyku domięśniowym) pomaga uzupełnić jej niedobór i zapewnia prawidłowe krzepnięcie krwi. Organizm noworodka nie potrafi jeszcze wytwarzać odpowiedniej ilości tej witaminy, a mleko matki zawiera jej stosunkowo niewiele. Dlatego profilaktyczne podanie witaminy K jest standardową procedurą medyczną zalecaną przez towarzystwa pediatryczne.
Witamina K to nie szczepionka
W omawianych wpisach na początku pojawia się informacja, że „zastrzyk witaminy K jest szczepionką, a nie witaminą”.
Nie jest to prawda. Z definicji wynika, że szczepionka to „produkt leczniczy, który stymuluje układ odpornościowy człowieka do wytworzenia odporności na określoną chorobę, chroniąc przed nią zaszczepioną osobę”.
Zadaniem preparatów witaminy K podawanych noworodkom nie jest pobudzenie układu odpornościowego do walki z chorobami. Ich celem jest zniwelowanie niedoboru witaminy. Są to więc dwa zupełnie różne produkty.
Witamina K nie zawiera szkodliwych ilości aluminium
Dalej w postach wymienia się składniki preparatów witaminy K, takie jak „aluminium, alkohol benzylowy i polisorbat-80”, których obecność może rzekomo „powodować śmierć” dziecka.
Rzeczywiście, niektóre preparaty witaminy K mogą zawierać aluminium, ale w śladowych ilościach, więc tezy mówiące o ilościach zagrażające życiu są fałszywe –i były już wielokrotnie obalane. Zgodnie z Science Feedback, zawartość aluminium w jednym zastrzyku z witaminą K to tylko 0,33 proc. całkowitej dopuszczalnej dziennej dawki.
Jak wyjaśniała dr Christine Gold ze Szpitala Uniwersytetu Kolorado UC Health, witamina K jest dla noworodków bezpieczna i niejednokrotnie ratuje ich życie. Dodała również, że jeśli dziecko „włoży rękę do buzi lub zje kęs lodów, w tym czasie przyjmie więcej stabilizatorów/buforów niż we wszystkich podanych mu szczepionkach i witaminach razem wziętych”.
Alkohol benzylowy w preparatach z witaminą K również jest bezpieczny
W kolejnej części omawianych wpisów twierdzi się, że obecność alkoholu benzylowego w preparatach z witaminą K może być toksyczna dla noworodków. To również jest nieprawdziwa informacja.
Alkohol benzylowy stosowany w środkach z witaminą K występuje w bezpiecznych, śladowych ilościach. Ten składnik jest używany w celu zapobiegania skażeniu bakteryjnemu preparatów.
Doktor Andrew Bernstein, rzecznik Amerykańskiej Akademii Pediatrów (AAP), w rozmowie z AP News wyjaśniał, że aby doszło do wystąpienia jakichkolwiek skutków ubocznych, trzeba by przez wiele dni przyjmować dawkę alkoholu benzylowego około stu razy większą niż ta, jaka jest zawarta w zastrzykach z witaminą K. Oznacza to, że omawiany składnik nie stanowi zagrożenia dla dzieci.
Znacznie więcej emulgatorów przyjmujemy z jedzenia
Ostatnim ze składników wymienionych w postach jest polisorbat 80, czyli emulgator używany w wielu lekach i w żywności.
Nie ma jednak dowodów na to, że polisorbat 80 w dawkach stosowanych w preparatach witaminy K jest szkodliwy. Wyniki badań prowadzonych nad tym składnikiem wskazują, że jest on bezpieczny. Co więcej, dzieci każdego dnia mogą przyjmować znacznie większe ilości polisorbatu 80 z pożywienia i z różnych napojów – zwłaszcza mrożonych deserów, takich jak np. lody.
Uwaga na niesprawdzone informacje w mediach społecznościowych
Fałszywe lub zmanipulowane informacje dotyczące zdrowia często pojawiają się w mediach społecznościowych. Dlatego w przypadku natrafienia na podobne treści warto zachować szczególną ostrożność, a w kwestiach medycznych zaufać lekarzom – a nie przypadkowym stronom w sieci.
Kontroluj polityków!
Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
