Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Zdrowie 
3 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
3 min czytania
Nagranie z ataku na Izrael? Uważaj, to stare nagranie
Fake news W sieci krąży nagranie, które rzekomo przedstawia odwet Iranu na Izrael z połowy czerwca 2025 roku. Sprawdzamy, czy film rzeczywiście pokazuje aktualne wydarzenia i czy został opublikowany we właściwym kontekście.
Fot. Pixabay / X / Modyfikacje: Demagog
Nagranie z ataku na Izrael? Uważaj, to stare nagranie
W sieci krąży nagranie, które rzekomo przedstawia odwet Iranu na Izrael z połowy czerwca 2025 roku. Sprawdzamy, czy film rzeczywiście pokazuje aktualne wydarzenia i czy został opublikowany we właściwym kontekście.
Analiza w pigułce
- Po izraelskim ataku z 13 czerwca 2025 roku pojawiło się na Facebooku nagranie (1, 2), które ma przedstawiać irański odwet na Tel Awiw.
- W rzeczywistości materiał wideo pochodzi z października 2024 roku, z innego ataku rakietowego Iranu na Izrael.
13 czerwca 2025 roku Izrael zaatakował Iran w ramach operacji Rising Lion. Benjamin Netanyahu, w orędziu do Irańczyków, stwierdził, że „celem izraelskiej operacji wojskowej jest usunięcie (…) zagrożenia dla Izraela – zarówno nuklearnego, jak i rakietami balistycznymi”.
Na odpowiedź Iranu nie trzeba było długo czekać – jeszcze w tym samy dniu z jego terytorium wystrzelono w stronę Izraela rakiety balistyczne. Konflikt eskalował, a w mediach zaczęły pojawiać się nagrania z ataków obu stron.
Nie wszystkie materiały wideo pokazują jednak aktualne wydarzenia. Chwilę po ataku Izraela udostępniono na Facebooku nagranie (1, 2) które rzekomo przedstawia tegoroczny irański odwet na Tel Awiw.
Źródło: Facebook.com, 14.06.2025
Nagranie pochodzi z 2024 roku
Film faktycznie pokazuje atak Iranu na Izrael. Jednak wbrew temu, co można wywnioskować z treści wpisu oraz z daty jego publikacji, nagranie pochodzi z października 2024 roku, a nie z czerwca 2025 roku.
Nagranie opublikowano po raz pierwszy na początku października 2024 roku. W filmie widać rakiety balistyczne, które Iran wystrzelił wówczas w stronę Izraela. Jak podaje BBC, „większość pocisków została przechwycona, choć kilka z nich uderzyło w obszary w środkowym i południowym Izraelu”. Powodem ataku Iranu miało być m.in. zabójstwo przywódcy Hezbollahu, a także izraelska operacja w Libanie.
زیباترین زاویه از اصابت موشک های ایرانی
یک اشغالگر اهل تل آویو این تصاویر تاریخی را ضبط کرده است. pic.twitter.com/vxvfDzEUD6— علیرضا تقوی نیا (Alireza Taghavinia) (@tafsirgar) October 9, 2024
Sprawę nieaktualnych materiałów wideo (1, 2), które użyto, aby opowiedzieć o obecnym konflikcie Izraela z Iranem, opisał również Misbar – arabski portal factcheckingowy. Na mogące wprowadzić w błąd wykorzystanie archiwalnych nagrań zwrócili uwagę także użytkownicy platformy X.
Dezinformacja w trakcie konfliktów zbrojnych. Jak jej nie ulec?
W czasie konfliktów zbrojnych łatwo natknąć się na dezinformację. S stare nagrania często są przedstawiane jako aktualne i mylą odbiorców co do rzeczywistego przebiegu wydarzeń (1, 2, 3).
Aby nie ulec manipulacyjnym treściom, warto pamiętać, że zwłaszcza w obliczu głośnych medialnie wydarzeń i rzekomych doniesień związanych z nimi wyjątkowo ważna jest dokładna weryfikacja autentyczności materiałów rozpowszechnianych w mediach społecznościowych.
Aby sprawdzić, czy nagranie nie zostało wyrwane z kontekstu, warto skorzystać z opcji odwrotnego wyszukiwania obrazem, np. przy użyciu narzędzia InVID.
Kontroluj polityków!
Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
