Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Zdrowie 
4 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
4 min czytania
Pałac Kultury „nie za Trzaskowskim”? To przerobione zdjęcie
Fake news „Byle nie Trzaskowski” – takie hasło miało się pojawić na Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Czy tuż przed ciszą wyborczą na budynku można było zobaczyć napis uderzający w jednego z kandydatów?
„Byle nie Trzaskowski” – takie hasło miało się pojawić na Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Czy tuż przed ciszą wyborczą na budynku można było zobaczyć napis uderzający w jednego z kandydatów?
Analiza w pigułce
- Na kilka godzin przed ciszą wyborczą media społecznościowe obiegła fotografia Pałacu Kultury i Nauki (PKiN), na którym wyświetlono napis „Byle nie Trzaskowski”. Zdjęcie udostępnili na swoich profilach m.in. politycy Prawa i Sprawiedliwości (1, 2, 3).
- Fotografia z napisem przeciw Trzaskowskiemu to przeróbka. Wykorzystano do niej zdjęcie PKiN z 2024 roku. Nie ma na nim hasła „Byle nie Trzaskowski”.
- W dniu publikacji zdjęcia na budynku nie pojawił się żaden napis.
Tuż przed drugą turą wyborów prezydenckich w Polsce mogą pojawić się w sieci fałszywe informacje na temat kandydatów. Jak ostrzegaliśmy w naszym alercie dezinformacyjnym, istnieje ryzyko, że w mediach społecznościowych pojawią się zmanipulowane zdjęcia lub filmy, które mają wzbudzać silne emocje wśród wyborców. Taka fotografia pojawiła się tuż przed ciszą wyborczą.
Niedługo przed zakazem agitacji wyborczej pojawiło się w internecie zdjęcie Pałacu Kultury i Nauki. Miał być na nim wyświetlony napis „Byle nie Trzaskowski”. Fotografię na portalu X i na Facebooku udostępnił profil Supermeming.
— Supermeming (@Supermeming) May 30, 2025
Kilkanaście minut później to zdjęcie zaczęli podawać dalej politycy. Michał Woś z Prawa i Sprawiedliwości (PiS) opublikował je z podpisem„Pałac też przemówił”. Zrobili to także inni posłowie PiS np. Janusz Cieszyński czy Sylwester Tułajew, a także kandydat na prezydenta w tegorocznych wyborach Marek Jakubiak.
Źródło: Facebook.com, 30.05.2025
Zdjęcie budynku, na którym ponoć pojawił się napis uderzający w jednego z kandydatów, szybko zdobyło popularność. Wpis na profilu Michała Wosia ma ponad 30 tys. reakcji. W komentarzach można natrafić na opinię osób przekonanych, że mieszkańcy stolicy zmienili stosunek do Trzaskowskiego [pisownia oryginalna]: „WARSZAWA SIĘ BUDZI NARESZCIE”, „To robi naprawdę duże wrażenie Warszawą się budzi nareszczcie piękny widok”, „Nawet pałac przemówił ludzkim głosem”.
Pałac z napisem „Byle nie Trzaskowski” to przeróbka
Skąd zatem wzięła się fotografia Pałacu Kultury z napisem agitującym przeciwko Trzaskowskiemu? Za pomocą wstecznego wyszukiwania grafiką udało nam się znaleźć nieprzerobioną wersję zdjęcia.
Oryginalny obrazek pochodzi z bloga Moje podróże literackie. Na początku czerwca 2024 roku pojawiła się na nim relacja z Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie. Wydarzenie odbywało się między 23 a 26 maja. We wpisie autorka umieściła zdjęcia, w tym fotografię Pałacu Kultury – tę samą, którą możemy zobaczyć w analizowanych wpisach. Nie ma na nim jednak żadnego napisu, który uderzałby w któregokolwiek z polityków.
Źródło: Facebook.com, 30.05.2025, blogger.com, 02.06.2024 (https://mojepodrozeliterackie.blogspot.com/2024/?m=1)
Na zdjęciu przedstawiającym PKiN i umieszczonym na blogu – w lepszej jakości – możemy zobaczyć u podstaw Pałacu napis „w drodze na plac”. Jest to wyświetlana reklama wystawy, która odbywała się między 18 maja a 9 czerwca 2024 roku (czyli w czasie, gdy autorka bloga była w Warszawie). To dodatkowe potwierdzenie, że fotografia, którą opublikowali politycy, to przeróbka, a napis „Byle nie Trzaskowski” został do niej dodany.
Na Pałacu Kultury i Nauki przed wyborami nie pojawił się żaden napis
Ze względu na wspomniane ryzyko pojawienia się nieprawdziwych materiałów tuż przed wyborami sprawdziliśmy, czy rzeczywiście na budynku PKiN pojawił się napis uderzający w Trzaskowskiego. Strona webcamera.pl pozwala obejrzeć na żywo różne miejscowości i budynki w Polsce. Jednym z nich jest właśnie Pałac Kultury.
30 maja, czyli w dniu, kiedy Supermeming oraz politycy (1, 2, 3) opublikowali analizowane zdjęcie, na budynku nie widać żadnego hasła atakującego Rafała Trzaskowskiego. Nie było go również widać poprzedniej nocy.
Źródło: webcamera.pl, 31.05.2025
Jak opisaliśmy w naszym alercie dezinformacyjnym, podobne manipulacje nie tylko szkodzą konkretnym kandydatom, lecz także mogą podważać zaufanie do systemu demokratycznego. Dlatego tak ważne jest, aby przed głosowaniem zachować ostrożność i nie publikować materiałów zawierających fałszywe informacje.
Kontroluj polityków!
Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
