Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Zdrowie 
4 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
4 min czytania
Prezydent Duda mówi, że Trzaskowski „ukrył środki” pieniężne? To deepfake
Fake news Andrzej Duda atakuje Rafała Trzaskowskiego i oskarża go o „ukrywanie znaczących środków”. Czy prezydent Polski faktycznie ujawnił defraudację przed wyborami? Pod lupę bierzemy internetowy scam z politycznym kontekstem.
Andrzej Duda atakuje Rafała Trzaskowskiego i oskarża go o „ukrywanie znaczących środków”. Czy prezydent Polski faktycznie ujawnił defraudację przed wyborami? Pod lupę bierzemy internetowy scam z politycznym kontekstem.
Analiza w pigułce
- Podobno w nagraniu rozpowszechnianym na Facebooku prezydent Duda mówił, że Rafał Trzaskowski „ukrył znaczące środki”. Jednocześnie wspominał, że teraz „każdy mieszkaniec Polski może otrzymywać do trzy tysiące złotych miesięcznie” [czas nagrania 0:07]. Warunkiem jest „kliknięcie przycisku pod wideo”.
- Omawiany film to deepfake – przerobiono go z wykorzystaniem narzędzi sztucznej inteligencji. Pierwotne nagranie pochodzi z wizyty prezydenta w Tallinnie. W trakcie rozmowy z mediami Andrzej Duda nie wspominał o rzekomych defraudacjach Rafała Trzaskowskiego.
Kampania wyborcza wchodzi w decydującą fazę. Już 1 czerwca Polacy oddadzą głos w drugiej turze wyborów prezydenckich. Jednocześnie w sieci nasila się obecność zmanipulowanych nagrań uderzających w poszczególnych kandydatów. Zwracają na to uwagę zarówno eksperci, jak i dziennikarze.
Komu teraz można zgłosić nową fantastyczną skamerską stronę z reklamami ingerującymi w kampanię, skoro już wiadomo, że państwo się tym nie zajmie, bo nie ma narzędzi (a my je podobno mamy)? Bo nie wiem. Strona ruszyła w maju.
— gosia fraser 🇨🇿🇵🇱 (@GosiaFraser) May 22, 2025
Przykładem takiego materiału jest nagranie, w którym możemy zobaczyć prezydenta Andrzeja Dudę. W filmie wspomina on, że „polityk z Warszawy, Rafał Trzaskowski, ukrył znaczące środki” [czas nagrania 0:03]. Jednocześnie dodaje, że każdy obywatel Polski może dołączyć do programu i zarabiać „do trzy tysiące złotych miesięcznie” [czas nagrania 0:07].
Źródło: Facebook.com, 21.05.2025
Co naprawdę powiedział Duda? Nic o Trzaskowskim
Osoby zaznajomione z przerobionymi nagraniami szybko zorientują się, że weryfikowany film zmodyfikowano przy pomocy sztucznej inteligencji. Świadczy o tym np.:
- monotonny ton wypowiedzi oraz nienaturalna modulacja głosu prezydenta,
- sformułowania nietypowe dla języka polskiego, takie jak: „każdy mieszkaniec Polski może otrzymywać do trzy tysiące złotych miesięcznie”.
Dowodem na to, że ten film to deepfake, jest także oryginalny materiał z konferencji. Wideo użyte do stworzenia przeróbki powstało na bazie nagrania z kwietnia 2025 roku. Prezydent był wówczas z wizytą w Tallinnie, gdzie odwiedził estoński cyberpoligon do testowania reakcji na zagrożenia cyfrowe. W rozmowie z dziennikarzami nie wspomniał ani o Rafale Trzaskowskim, ani o programie inwestycyjnym.
Więcej podobnych reklam na różnych profilach
Przeważnie tego typu wpisy służą do przekierowania użytkowników na stronę stworzoną przez oszustów w celu wyłudzania danych osobowych lub pieniędzy. W tym przypadku link prowadzi do konta sklepu odzieżowego na Instagramie. Takie działanie jest nietypowe i może być niezrozumiałe dla użytkownika.
Nie zmienia to faktu, że wideo można uznać za celowe działanie na szkodę jednego z kandydatów, zwłaszcza po wyświetleniu Biblioteki reklam Meta i historii profilu, który opublikował deepfake z Andrzejem Dudą. Fanpage Nowiny LP – utworzony 14 maja tego roku – zdążył opublikować 20 podobnych reklam w okresie od 19 do 22 maja.
Źródło: https://www.facebook.com/ads/library/
Podobnych materiałów jest w mediach społecznościowych więcej. Udało nam się znaleźć kilka podobnych nagrań na profilach takich, jak wspomniane Wiadomości Polskie. Z kolei w jednej z reklam z profilu Skandaliczna Polska podano, że to Karol Nawrocki ukrywał źródła swoich dochodów.
Źródło: https://www.facebook.com/ads/library/
Wykorzystanie mediów społecznościowych do prowadzenia kampanii negatywnej jest jednym z głównych tematów końca kampanii wyborczej. W jednym z naszych ostatnich tekstów dokładnie przyglądamy się mechanizmowi produkcji podobnych treści, w którą były zaangażowane zagraniczne podmioty.
Kontroluj polityków!
Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
