Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Sfałszowano lądowanie na Księżycu? Wraca stara teoria spiskowa
W sieci pojawił się wpis, z którego wynika, że lądowania na Księżycu zostały sfałszowane, a dowodem na to ma być zdjęcie astronautów bez hełmów – sprawdzamy, jak było naprawdę.

Fot. Facebook / Pexels / Modyfikacje: Demagog
Sfałszowano lądowanie na Księżycu? Wraca stara teoria spiskowa
W sieci pojawił się wpis, z którego wynika, że lądowania na Księżycu zostały sfałszowane, a dowodem na to ma być zdjęcie astronautów bez hełmów – sprawdzamy, jak było naprawdę.
Analiza w pigułce
- Na Facebooku udostępniono wpis, którego autor przekonuje, że lądowanie na Księżycu zostało sfałszowane. Do posta załączono zdjęcie, przedstawiające trzech astronautów ze zdjętymi hełmami. W opisie załączonym do fotografii przeczytamy [pisownia oryginalna]: „[…] Aktorzy z Nasa, Jeśli skłamali o lądowaniu na Księżycu, pomyślcie o czym jeszcze skłamali…”.
- Zdjęcie załączone do wpisu pochodzi z ćwiczeń do misji Apollo 16, przeprowadzanych na Ziemi. Według archiwum NASA (KSC-72PC-135) wykonano je na Cape Canaveral w marcu 1972 roku.
- Dostępne dowody potwierdzają autentyczność amerykańskich misji załogowych na Księżyc. Punkty lądowania amerykańskich astronautów zostały sfotografowane przez sondy i satelity należące do innych krajów (1, 2, 3), a przywiezione skały księżycowe zostały zbadane przez naukowców niezależnych od NASA (1, 2).
Lot Polaka na Międzynarodową Stację Kosmiczną wzbudził na nowo zainteresowanie naukami o kosmosie i historią gwiezdnych podbojów. Jednocześnie przypomniał użytkownikom mediów społecznościowych o starej spiskowej narracji (1, 2, 3), dotyczącej lądowań na Księżycu.
We wpisie udostępnionym na Facebooku przeczytamy [pisownia oryginalna]: „[…] Ciekawe, że teraz przy dużo bardziej zaawansowanej technologii nie powtórzyli tego od tylu lat. Trochę dziwne, ale co ja tam wiem. Pytanie brzmi, czy oni na księżycu naprawdę byli?”. Do wpisu załączone jest zdjęcie, przedstawiające trzech astronautów stojących obok łazika kosmicznego ze zdjętymi hełmami. W podpisie na zdjęciu przeczytamy [pisownia oryginalna]: „Więc ci faceci na Księżycu poświęcili chwilę, aby zdjąć hełmy do tego zdjęcia… Aktorzy z Nasa, Jeśli skłamali o lądowaniu na Księżycu, pomyślcie o czym jeszcze skłamali…”
Wpis osiągnął dużą popularność, uzyskał ponad 2 tys. reakcji i ponad 900 komentarzy – z treści niektórych wypowiedzi internautów wynika, że ich autorzy uwierzyli w podawaną dezinformację [pisownia oryginalna]: „Amerykanie nigdy nie byli ma księżycu, jak ktoś w to wierzy to jest idiota”, „Daleko »lecieć « nie mieli. Wszystko sfingowane i nakręcone w studiu nagraniowym w Hollywood…”.
Zdjęcie przedstawia astronautów w trakcie treningu na Ziemi
Dzięki wstecznemu wyszukiwaniu obrazem udało nam się potwierdzić, że zdjęcie załączone do wpisu faktycznie przedstawia astronautów bez hełmów kosmicznych. Zostało jednak wykonane nie na Księżycu, a podczas ćwiczeń przygotowawczych na Ziemi. Jak przeczytamy w opisie zdjęcia udostępnionego przez NASA za pomocą galerii Flickr, fotografia przedstawia załogę misji Apollo 16 – przedostatniej, która wylądowała na Księżycu.
W archiwum misji Apollo 16 na oficjalnej stronie NASA znaleźliśmy kolorową oraz inaczej wykadrowaną wersję tej fotografii (KSC-72PC-135). Z opisów dołączonych do tej serii zdjęć dowiadujemy się, że wykonano je na Cape Canaveral na Florydzie 2 marca 1972 roku – czyli ponad miesiąc przed startem misji Apollo 16.
Dowody jednoznacznie potwierdzają autentyczność lądowań na Księżycu
W latach 1969–1972 podczas kolejnych misji Apollo wylądowano na Księżycu sześć razy, co było owocem pracy ponad 400 tys. ludzi. Wszyscy z nich musieliby być zaangażowani w rzekomy spisek. Szanse utrzymania tajemnicy w tak dużej grupie osób są bardzo niskie.
Sukces misji potwierdzili przedstawiciele organizacji kosmicznych niezależnych od NASA, takich jak Roskosmos (podlegający rządowi Rosji) czy też chińska agencja CNSA oraz Europejska Agencja Kosmiczna (ESA).
Autentyczność dokonania potwierdza również fakt, że punkty lądowania amerykańskich astronautów wraz ze sprzętem, który w nich pozostawiono, zostały sfotografowane przez sondy i satelity należące do Indii [czas nagrania 1:00:15], Japonii, Korei Południowej i Chin.
The Apollo 11 landing site photographed by 5 different countries pic.twitter.com/qnUFCwnyf5
— Massimo (@Rainmaker1973) July 23, 2024
Dowody na to, że byliśmy na Księżycu, są też na Ziemi
Nie trzeba lecieć w kosmos, by przekonać się, że spacerowaliśmy po srebrnym globie. Wystarczy wycieczka np. do Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej, gdzie z bliska można obejrzeć sobie „księżycowe pamiątki” pod postacią niektórych ze skał, które wydobyli amerykańscy astronauci w trakcie załogowych misji księżycowych.
Te skały zostały przeanalizowane m.in. przez badaczy niezwiązanych z NASA (1, 2). Badanie przeprowadzone w 2001 roku przez rosyjskich naukowców udowodniło, że próbki skał księżycowych zdobyte w trakcie misji Apollo mają bardzo zbliżony skład do próbek zdobytych w ramach bezzałogowego radzieckiego programu Łuna, co jest dodatkowym potwierdzeniem tego, że człowiek postawił stopę na Księżycu.
W Demagogu wielokrotnie sprawdzaliśmy fałszywe treści dotyczące lotów kosmicznych (1, 2, 3), w tym teorie o tym, że lądowanie na Księżycu zostało sfałszowane (1, 2, 3).
Kontroluj polityków!
Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter