Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Trzaskowski podpisał wprowadzenie zakazu spożywania mięsa? To stary fake news
Dokument stworzony przez C40 Cities dotyczy działań proklimatycznych i rekomenduje m.in. ograniczenia jedzenia mięsa i nabiału. Czy kandydat na prezydenta podpisał zobowiązanie wprowadzenia zakazu spożywania tych produktów? Sprawdzamy.

Fot. Pexels / Facebook / Modyfikacje: Demagog
Trzaskowski podpisał wprowadzenie zakazu spożywania mięsa? To stary fake news
Dokument stworzony przez C40 Cities dotyczy działań proklimatycznych i rekomenduje m.in. ograniczenia jedzenia mięsa i nabiału. Czy kandydat na prezydenta podpisał zobowiązanie wprowadzenia zakazu spożywania tych produktów? Sprawdzamy.
Analiza w pigułce
- Na Facebooku pojawił się post z grafiką wyszczególniającą rzekome cele raportu C40 Cities, podpisanego przez Rafała Trzaskowskiego. Wśród wymienionych w nim zaleceń znalazło się m.in. ograniczenie ilości spożywanego mięsa i nabiału oraz zmniejszenie liczby lotów samolotem.
- Raport C40 Cities ma charakter wyłącznie rekomendacyjny, co podkreślają jego autorzy (s. 131). Nie ma on wiążącej mocy prawnej, nie jest też projektem konkretnych ustaw, zakazów lub ograniczeń.
- Ratusz miasta także zapewnia, że konkretne decyzje należą do poszczególnych miast. Władze widzą konieczność promowania diety wegetariańskiej – nie wspomina się jednak o ograniczeniu czy zakazie spożywania mięsa.
- Nie jest to pierwszy raz, kiedy powiela się fałszywą informację na temat raportu C40 Cities. Sytuacja była komentowana w sieci również w 2023 roku.
Kolejna runda wyborów prezydenckich zbliża się wielkimi krokami, a to sprawia, że sieć jest zalewana fałszywymi informacjami na temat kandydatów (1, 2, 3). W drugiej turze wyborów, która odbędzie się 1 czerwca 2025 roku, konkurować ze sobą będą Rafał Trzaskowski (KO) i Karol Nawrocki (kandydat niezrzeszony, popierany przez PiS).
Zdarza się, że w takich momentach fałszywe treści sprzed lat wracają jak bumerang i zyskują ponowną popularność w mediach społecznościowych. Podobnie jest z grafiką opublikowaną na Facebooku, która rzekomo zawiera „Piątkę Trzaskowskiego”, opierającą się na raporcie organizacji C40 Cities.
„Piątka” rzekomo zakłada: zero mięsa, zero nabiału, trzy sztuki nowych ubrań na osobę na rok, zero pojazdów emisyjnych lub elektryk oraz trzy loty na trzy lata. W poście znajduje się również opis [pisownia oryginalna]: „Poczytaj. To jest C40! Trzaskowski to podpisał dla Warszawy! Co podpisze, jakby został prezydentem?”.
Post na Facebooku udostępniono 426 razy, a zareagowano na niego ponad 490 razy. W komentarzach pojawiło się wiele głosów krytycznych wobec Rafała Trzaskowskiego [pisownia oryginalna]: „Warto przypominać, bo ludzka pamięć jest krótka”, „Ale głosujący na niego to taka sama inteligencja, więc nie zrozumieją, szkoda słów na nich”.
Raport C40 Cities zawiera wyłącznie rekomendacje dla proekologicznych miast
Grafika zawarta w analizowanym przez nas poście rzekomo omawia najważniejsze zagadnienia z raportu przygotowanego przez inicjatywę C40 Cities. To stowarzyszenie zrzesza proekologiczne miasta, a jedynym polskim przedstawicielem w tym projekcie jest Warszawa.
Raport C40 Cities opublikowano w czerwcu 2019 roku. Autorzy projektu sugerują ograniczenie konsumpcji w sześciu kluczowych obszarach: odzież, żywność, transport lotniczy, transport samochodowy, budownictwo i infrastruktura oraz sprzęt elektroniczny. Według C40 Cities konsumpcja w miastach jest „kluczowym czynnikiem globalnych emisji gazów cieplarnianych”.
Raport stanowi rekomendację dla miast wchodzących w skład stowarzyszenia C40 Cities. Nie ma on wiążącej mocy prawnej, nie jest też projektem konkretnych ustaw czy planowanych zakazów lub ograniczeń.
Jak skomentował warszawski ratusz w 2023 roku „Dziennikowi Gazecie Prawnej”:
„Rekomendacje z raportu mogą być inspiracją dla członków C40, ale decyzja o tym, jaki zakres emisji jest uwzględniany przez miasto w ramach inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych, należy każdorazowo do poszczególnych miast […]”.
W tym samym artykule można przeczytać, że władze miasta widzą „konieczność ograniczania poziomu konsumpcji, wdrażania zasad gospodarki obiegu zamkniętego, promowania diety wegetariańskiej czy ograniczania liczby prywatnych samochodów w mieście”. Nie wspomina się jednak o odgórnych, restrykcyjnych ograniczeniach w tym zakresie czy o całkowitych zakazach.
Co zawarto w raporcie C40 Cities na temat transportu czy spożywania mięsa?
Raport C40 Cities został opracowany przez naukowców z Uniwersytetu w Leeds i ekspertów z firmy Arup oraz z inicjatywy C40 Cities. Najwięcej kontrowersji w dokumencie wzbudziły sugestie, by ograniczyć spożycie mięsa i produktów mlecznych, a także zmniejszyć korzystanie z transportu lotniczego i samochodowego.
Sugerowane jest spożycie ok. 16 kg mięsa rocznie na osobę do 2030 roku (s. 73). Jeśli chodzi o nabiał, autorzy proponują konsumpcję ok. 90 kg na osobę rocznie (250 g dziennie; s. 73). Jak możemy przeczytać:
„Ambitny cel zmiany diety opierał się na całkowitym wyeliminowaniu mięsa i produktów mlecznych. Jest to zgodne z dowodami, że te grupy żywności są na ogół związane z najwyższymi poziomami emisji i nie są konieczne dla zdrowia ludzi, jeśli zostaną wprowadzone odpowiednie substytuty żywności w celu zapewnienia wystarczającego spożycia składników odżywczych. Jednakże, jak zauważono powyżej, mogą istnieć regiony, które muszą polegać na produktach pochodzenia zwierzęcego ze względu na obawy dotyczące niepewności żywnościowej i niedożywienia”.
Raport wspomina również o lataniu samolotami – sugeruje ograniczenie liczby lotów nie dłuższych niż 1 500 km do jednego razu na dwa lata (s. 88–91). Rekomenduje się również zmniejszenie liczby posiadanych samochodów co najmniej do 190 sztuk na 1 000 osób lub w ambitnym scenariuszu – do zera (s. 84–87).
Więcej o szczegółach zawartych w raporcie przeczytasz w jednej z naszych wcześniejszych analiz, ponieważ temat był popularny w sieci również w 2023 roku.
Jakie są działania proekologiczne Warszawy, odkąd jej prezydentem został Rafał Trzaskowski?
W październiku 2019 roku Warszawa dołączyła do grona miast, które podpisały deklarację „Clean Air Cities: Our Commitment to Healthy Air for Every Citizen”. Dokument przyjęto podczas globalnego szczytu prezydentów miast zrzeszonych w C40 Cities. Sygnatariusze zadeklarowali dążenie do osiągnięcia do 2030 roku poziomu jakości powietrza rekomendowanego przez Światową Organizację Zdrowia oraz realizację celów Porozumienia paryskiego.
Warszawa zobowiązała się również do redukcji emisji gazów cieplarnianych o 40 proc. do 2030 roku oraz do osiągnięcia neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 roku. Stolica koncentruje się na rozwoju ekologicznego transportu publicznego i zazielenianiu przestrzeni miejskich. Równocześnie trwają prace nad Zieloną Wizją Warszawy – strategią zrównoważonego rozwoju miasta.
Kontroluj polityków!
Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter