Aktualizacja 20.06.2025. Uzupełniliśmy artykuł o treść oświadczenia Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.

Aktualizacja 18.06.2025. Uzupełniliśmy artykuł o komentarz Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska.

18 czerwca Roman Giertych poinformował w serwisie X, że o 8 rano przyszedł do Sądu Najwyższego „z kontrolą poselską” i zażądał wydania „dokumentów z przeliczania głosów zrealizowanego przez kilka sądów rejonowych”. Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych miała jednak posłowi odmówić.

O 8 rano przyszedłem do Sądu Najwyższego z kontrolą poselską i zażądałem wydania jawnych przecież dokumentów z przeliczania głosów zrealizowanego przez kilka sądów rejonowych. Tzw. Izba Nadzwyczajna odmówiła mi wydania tych dokumentów. Obecnie czekam na decyzję pani Manowskiej. pic.twitter.com/PZyIEuPTub

— Roman Giertych (@GiertychRoman) June 18, 2025

Następnie po godzinie 11 polityk zorganizował konferencję prasową. Wyjaśnił wtedy, że według jego informatorów protokoły z sądów rejonowych, które na prośbę Izby Kontroli Nadzwyczajnej ponownie przeliczyły głosy z niektórych obwodów, „wykazały, że mamy do czynienia z fałszerstwami wyborczymi”.

Poseł Koalicji Obywatelskiej twierdzi, że starał się o dostęp do protokołów, ponieważ ma do tego prawo na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz ustawy o mandacie posła i senatora. Wskazał też, że jako osoba, która złożyła protest wyborczy, ma prawo dostępu do tego rodzaju dokumentów.

O jakie dokumenty stara się Giertych?

Sąd Najwyższy – postanowieniem z 11 czerwca 2025 roku, w reakcji na protesty wyborcze – zwrócił się do sądów rejonowych o ponowne przeliczenie głosów z 13 obwodów głosowania. Dzień później swój protest wyborczy złożył także Roman Giertych. Obecnie stara się on o uzyskanie wglądu do wyniku ustaleń sądów rejonowych.

Z komunikatu Prokuratury Krajowej z 18 czerwca wynika, że Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej już przeliczył ponownie głosy z dwóch obwodów w tym mieście. W ten sposób ustalono, że w jednej z obwodowych komisji wyborczych doszło do zamiany głosów – błędnie przyjęto, że większą liczbę głosów zdobył Karol Nawrocki, a nie Rafał Trzaskowski. W drugiej komisji 160 głosów oddanych na kandydata Rafała Trzaskowskiego błędnie przypisano Karolowi Nawrockiemu.

Czy ponowne przeliczenie głosów ze wszystkich 13 obwodów może zmienić rozstrzygnięcie wyborów? Jak obliczyliśmy – nie. Może co najwyżej poprawić o kilka tysięcy wynik Rafała Trzaskowskiego. 

Nawet jeśli uwzględnimy wszystkie wykryte dotąd anomalie w niektórych obwodach, takie jak wyjątkowo wysoki wynik Karola Nawrockiego czy wyjątkowo duża liczba głosów nieważnych, wciąż Rafał Trzaskowski uzyska mniej głosów w II turze.

Czy poseł ma prawo do interwencji w sądzie?

Zgodnie z art. 20 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora poseł ma prawo podjąć interwencję dla załatwienia sprawy własnej albo wyborcy, a także dla zaznajomienia się z tokiem rozpatrywania jakiejś sprawy. Ponadto, na podstawie art. 19, ma również prawo „do uzyskiwania informacji i materiałów”.

Czy ustalenia sądów rejonowych to informacje publiczne?

Z kolei zgodnie z ustawą o dostępie do informacji publicznej „każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną” (art. 1 ust. 1), a prawo dostępu do takiej informacji przysługuje „każdemu” (art. 2 ust. 1).

W ustawie wymieniono, jakie informacje w szczególności podlegają udostępnieniu. Wśród nich są np. treści orzeczeń sądów powszechnych i Sądu Najwyższego (art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a). Nie wskazano w tym katalogu innych dokumentów sądowych, lecz nie jest to katalog zamknięty.

Z prośbą o komentarz w tej kwestii zwróciliśmy się do Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska, zajmującej się ochroną prawa do informacji. 

Czy Giertych ma dostęp do tych dokumentów jako strona?

Jak zwrócił uwagę dr hab. Tomasz Demendecki w jednym z artykułów w „Studia Iuridica Lublinensia” (s. 6), Sąd Najwyższy rozpatruje protesty wyborcze w postępowaniu nieprocesowym (art. 323 par. 1 Kodeksu wyborczego), co w konsekwencji zakłada konieczność stosowania przepisów księgi drugiej Kodeksu postępowania cywilnego.

Wśród tych przepisów znajduje się art. 525, zgodnie z którym akta sprawy są dostępne dla uczestników postępowania oraz za zezwoleniem przewodniczącego dla każdego, kto dostatecznie usprawiedliwi potrzebę ich przejrzenia. 

Z oświadczenia Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego Małgorzaty Manowskiej wynika, że Roman Giertych otrzymał dostęp do akt sprawy związanej z jego własnym protestem wyborczym, natomiast zażądał też dostępu do materiału dowodowego w innej sprawie, której nie jest uczestnikiem.

Szefowa sądu poprosiła go o sformułowanie pisemnego wniosku o wgląd do akt. Poseł jednak odpowiedział, że nie zamierza takiego wniosku składać.

Roman Giertych odpowiedział na oświadczenie słowami: „Pani Manowska raczy łgać”. Według wersji polityka, szefowa sądu odmówiła mu dostępu do protokołów posiedzeń sądów rejonowych „w bezczelny sposób”. W odpowiedzi, na profilu Sądu Najwyższego w serwisie X, przedstawiono dokument z rejestru akt udostępnionych i ponownie potwierdzono, że Roman Giertych uzyskał dostęp do akt swojej sprawy. Jednocześnie nie uzyskał dostępu do akt innej sprawy, „bo nie chciał złożyć stosownego wniosku”.

Kontroluj polityków!

Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.

Wpłacam