Grzegorz Braun zniszczył wystawę

Gdy na sali plenarnej trwała debata nad wnioskiem o wotum zaufania dla premiera Donalda Tuska, w budynku Sejmu pojawił się prezes Konfederacji Korony Polskiej. Europoseł Grzegorz Braun zniszczył wystawę poświęconą prawom osób LGBT+ (1, 2, 3). W konsekwencji został on wyprowadzony z budynku, a Marszałek Sejmu zdecydował, że nałoży na niego zakaz wstępu do budynku.

Nie ma miejsca dla chuliganów w Sejmie. Europoseł Braun, który zniszczył dziś w naszym budynku wystawę, i został z niego wyprowadziny przez strażników, ma od dziś zakaz wstępu do polskiego parlamentu.

Zmieniłem też instrukcje wydane Straży Marszałkowskiej przez moich…

— Szymon Hołownia (@szymon_holownia) June 11, 2025

Do sprawy odniósł się poseł Marcin Ociepa. Wyjaśnił, że miałby problem z wejściem w koalicję z ugrupowaniem Grzegorza Brauna po kolejnych wyborach parlamentarnych i potępił jego prowokację w Sejmie [czas nagrania: 13:47]. Dodał, że Straż Marszałkowska powinna była powstrzymać polityka, ponieważ pozwalają na to przepisy [czas nagrania: 14:50]. 

Poseł może zostać zatrzymany. Jest warunek

Zgodnie z Konstytucją RP w przypadku naruszenia praw osób trzecich poseł nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności sądowej lub karnej bez zgody Sejmu (art. 105 ust. 2–3). Chyba że sam wyrazi na to zgodę i zrzeknie się immunitetu (ust. 4).

Ponadto przepisy nie pozwalają na zatrzymanie lub aresztowanie posła bez zgody Sejmu (ust. 5). Od tej reguły istnieje jeden wyjątek.

Te same przepisy znalazły się w ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora (art. 10) i dotyczą też senatorów, na których aresztowanie zgodę musi wyrazić Senat. 

Podobnie wygląda sytuacja w przypadku europosłów (czyli też w przypadku Grzegorza Brauna), którym ochronę gwarantuje art. 9 protokołu 7 do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Na terytorium swojego państwa korzystają oni z immunitetu takiego jak parlamentarzyści, więc nie mogą zostać aresztowani i zatrzymani, chyba że zostaną złapani na gorącym uczynku.

Na gorącym uczynku. Czyli kiedy?

W polskim Kodeksie postępowania karnego (Kpk) nie znajdziemy „legalnej definicji” ujęcia kogoś na gorącym uczynku przestępstwa, o czym pisał w 2010 roku dr Arkadiusz Ludwiczek, jednak w praktyce dotyczy to sytuacji opisanych przez niego w następujący sposób:

Zatrzymanie obywatelskie? To wyjątek od reguły

Zgodnie z Kpk każdy z nas ma prawo zatrzymać osobę, która dokonuje przestępstwa na naszych oczach (art. 243). To tak zwane ujęcie obywatelskie. Z tym że – co istotne – do zatrzymania obywatelskiego może dojść w sytuacji, gdy zachodzi obawa ukrycia się tej osoby lub nie można ustalić jej tożsamości.

Gdy zatrzymamy kogoś w ten sposób, musimy niezwłocznie przekazać go w ręce policji (art. 243 par. 2). A jeżeli jest to poseł, to policja będzie zobowiązana poinformować o tym Marszałka Sejmu zgodnie z regułami przytoczonymi powyżej naszej analizie.

Immunitet nie oznacza bezkarności

Poseł może ponieść odpowiedzialność za przestępstwo lub naruszenie praw osób trzecich (s. 12, 19), jeśli Sejm wyrazi zgodę na to w głosowaniu (s. 19–22) lub jego mandat wygaśnie. Wówczas prokuratura ma prawo prowadzić przeciwko niemu postępowanie oraz – w razie stwierdzenia, że do przestępstwa faktycznie doszło – skazać go na karę. A co, gdy wobec polityka było prowadzone postępowanie, jeszcze zanim został posłem? W chwili, gdy objął on funkcję posła, może on (s. 13) za pośrednictwem Sejmu zawnioskować o zawieszenie postępowania na czas trwania mandatu poselskiego (art. 105 ust. 3 Konstytucji RP).

Prokuratura jest gotowa na wybryki europosłów

Marcina Ociepe zapytano podczas wywiadu o ostatni incydent Grzegorza Brauna, czyli o zniszczenie wystawy w budynku Sejmu. Nie jest to jednak pierwsze tego typu zdarzenie w wykonaniu europosła. W kwietniu 2025 roku polityk Konfederacji Korony Polskiej wtargnął do budynku szpitala w Oleśnicy i zgodnie z relacją medialną zaatakował lekarkę w ramach protestu przeciwko aborcji.

Dwa tygodnie później Prokuratura Krajowa opublikowała komunikat z listą rekomendacji w sprawie postępowania wobec europosłów ujętych na gorącym uczynku.

Czytam w komunikacie m.in., że: „mandat posła do Parlamentu Europejskiego nie uprawnia osoby, która z niego korzysta, do popełniania przestępstw ani też nie zwalnia właściwych organów państwa od powstrzymywania sprawcy popełniającego przestępstwo i pociągnięcia go za nie do odpowiedzialności karnej”.

Przypadki posłów złapanych na gorącym uczynku

Zdarza się, że posłowie są zatrzymywani podczas swojej aktywności politycznej. W 2020 roku policjanci zatrzymali na Strajku Kobiet posła Lewicy Macieja Kopca za jego zachowanie względem funkcjonariuszy. Ze stanowiska Rzecznika Praw Obywatelskich wynika jednak, że podczas innych protestów policja mogła nadużywać procedur wobec osób z immunitetem.

W historii polskiego parlamentaryzmu doszło też do co najmniej kilku sytuacji, w których zatrzymano polityka za kierowanie pojazdem pod wpływem alkoholu.

Ostatni taki przypadek zdarzył się w 2023 roku. Wtedy poseł KO Franciszek Sterczewski został zatrzymany, gdy jechał rowerem w stanie nietrzeźwości. Wcześniej za jazdę samochodem po alkoholu zostali zatrzymani Marek Łatas z PiS (w 2009 roku) i Janusz Wójcik z Samoobrony (w 2006 roku). 

W trosce o bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego polska policja przygotowała specjalną instrukcję dla funkcjonariuszy, którzy zatrzymają pijanego parlamentarzystę lub inną pijaną osobę z immunitetem. Zgodnie z nią policjant ma za zadanie przede wszystkim uniemożliwić takiej osobie dalszą jazdę.

Kontroluj polityków!

Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.

Wpłacam