Senyszyn przypomina projekt ustawy sprzed pięciu lat

Podczas debaty prezydenckiej TVP Joanna Senyszyn zapytała Magdalenę Biejat o poparcie dla ustawy likwidującej „przywileje finansowe Kościoła”. Chodzi o projekt, który Senyszyn jako posłanka wniosła w 2020 roku. W poprzedniej kadencji trafił on do sejmowej zamrażarki – nie uzyskał numeru druku i nie trafił pod obrady Sejmu.

Projekt grupy posłów Lewicy przewidywał m.in. likwidację Funduszu Kościelnego, zakaz udzielania kościołom darowizn przez państwo i samorząd, a także likwidację różnego rodzaju zwolnień podatkowych (s. 23–26). Autorzy projektu szacowali, że zmiany te przyniosą rocznie 1,2–1,8 mld zł oszczędności (s. 26).

Senyszyn podczas debaty zwielokrotniła przewidywaną kwotę, gdy powiedziała, że przyjęcie tej ustawy oznaczałoby powstrzymanie „wypływu 15 mld zł rocznie”. Zestawiła tę kwotę z samym Funduszem Kościelnym, na który państwo w ciągu roku ma przeznaczyć 275 mln zł. – To naprawdę są na waciki dla biskupów – podsumowała kandydatka.

Najwyższa planowana kwota w historii Funduszu Kościelnego

Budżet to dopiero plan wydatków. Zaplanowana kwota ostatecznie może się różnić od tej, którą fundusz rzeczywiście otrzyma. Ostatnie dane o tym, ile pieniędzy rzeczywiście otrzymuje Fundusz Kościelny, dotyczą 2023 roku. Z rocznego sprawozdania budżetowego (tom I, s. 108) wynika, że fundusz otrzymał wtedy 224,6 mln zł, czyli tylko nieco mniej, niż planowano (224,8 mln zł).

Niespełniona obietnica likwidacji Funduszu Kościelnego

Mimo obietnicy złożonej przed wyborami parlamentarnymi w 2023 roku rząd Donalda Tuska nie zlikwidował Funduszu Kościelnego. Do tej pory nie poznaliśmy koncepcji zastąpienia go innymi rozwiązaniami, które miał opracować zespół specjalnie powołany w tym celu. 

W komunikacie o utworzeniu międzyresortowego zespołu poinformowano, że prace skupią się na utworzeniu systemu dobrowolnego finansowania kościołów przez wiernych. W jego ramach osoby zainteresowane mogłyby wesprzeć wybrany przez siebie kościół lub związek wyznaniowy odpisem od podatku.

Czym jest Fundusz Kościelny?

Fundusz Kościelny powstał w 1950 roku na mocy ustawy o przejęciu przez państwo dóbr martwej ręki. Zgodnie z przepisami tej ustawy władze komunistyczne przejęły na rzecz państwa nieruchomości ziemskie wszystkich związków wyznaniowych (art. 1). Fundusz miał zrekompensować kościołowi tę stratę i stanowić źródło finansowania potrzeb duchowieństwa.

Środki zgromadzone w funduszu przeznaczane są m.in. na utrzymanie kościołów czy opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne duchownych (art. 9 ust. 1). Obecnie Fundusz Kościelny działa na rzecz wszystkich kościołów i związków wyznaniowych mających uregulowany status prawny. 

To szybki fact-check, czyli ekspresowa forma analizy wypowiedzi.

Uważnie słuchaliśmy debaty prezydenckiej TVP 12 maja 2025 roku. Na bieżąco sprawdzaliśmy te stwierdzenia kandydatów na prezydenta, które odwoływały się do faktów.

Nasze ustalenia publikowaliśmy od razu na platformie X. Teraz publikujemy je na naszej stronie, aby włączyć je do sprawdzonych wypowiedzi osób publicznych i ich ocen.

Program Fact-Checking and Countering Disinformation: Poland’s 2025 Presidential Election jest prowadzony przez Stowarzyszenie Demagog dzięki wsparciu EMIF zarządzanemu przez Calouste Gulbenkian Foundation. Wyłączna odpowiedzialność za wszelkie treści wspierane przez European Media and Information Fund (EMIF) spoczywa na autorach i niekoniecznie musi odzwierciedlać stanowisko EMIF i Partnerów Funduszu, Calouste Gulbenkian Foundation i European University Institute.

Kontroluj polityków!

Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.

Wpłacam