Jednoosobowa debata w Końskich

28 maja w Końskich odbyła się debata zorganizowana przez TV Republika. Wziął w niej udział jedynie Karol Nawrocki, kandydat popierany przez Prawo i Sprawiedliwość. Było to ostatnie tego typu spotkanie przed II turą wyborów, która odbędzie się już 1 czerwca.

– To są rzeczy, na które powinny znaleźć się środki w funduszach na polską służbę zdrowia – stwierdził kandydat w odpowiedzi na pytanie o leczenie chorób rzadkich. Powiedział również, że rozwiązaniem przewidzianym na takie sytuacje miał być Fundusz Medyczny, funkcjonujący za czasów Zjednoczonej Prawicy. 

– Ze względów politycznych ten Fundusz został zlikwidowany – dodał polityk. A my sprawdziliśmy, kiedy utworzono ten Fundusz, jaki był jego cel i czy rzeczywiście już nie istnieje. 

Fundusz Medyczny. Kiedy powstał i jak jest finansowany?

W 2020 roku prezydent Andrzej Duda skierował do Sejmu projekt ustawy tworzącej Fundusz Medyczny. Fundusz utworzono w tym samym roku (art. 42). Jak określono w przepisach, jego celem jest wsparcie działań zmierzających do poprawy zdrowia i jakości życia dzięki zapewnieniu dodatkowych źródeł finansowania m.in. na rzecz profilaktyki, infrastruktury czy świadczeń zdrowotnych (art. 3).

W ramach funduszu wyodrębniono cztery subfundusze (art. 6 ust. 4). Obejmują one działania w zakresie: infrastruktury strategicznej, modernizacji podmiotów leczniczych, profilaktyki oraz terapii i innowacji. 

Co istotne, środki finansowe Funduszu Medycznego pochodzą głównie z budżetu państwa. Co roku dokonywana jest do niego wpłata w wysokości nie mniejszej niż 4 mld zł (art. 8 pkt 2). Innymi źródłami przychodów są m.in. darowizny, dobrowolne wpłaty i odsetki od zgromadzonych środków (art. 8).

NIK negatywnie ocenia działanie funduszu

Najwyższa Izba Kontroli (NIK) corocznie przeprowadza kontrolę wykonania budżetu państwa. W związku z tym przygląda się także realizacji planu Funduszu Medycznego. Jak wynika z udostępnionych raportów, wykonanie planu finansowego tego funduszu w latach 2021–2023 oceniono negatywnie (1, 2, 3).

NIK w każdym z raportów stwierdziła, że zadania funduszu nie były realizowane w odpowiednim tempie, czego efektem było zamrożenie środków finansowych przewidzianych na dany rok (1, 2, 3). 

NIK rekomenduje reformę

W raporcie za 2023 roku czytamy, że wraz z utworzeniem funduszu nie wprowadzono nowego źródła przychodów publicznych, a przekazywane do niego środki pochodzą w większości z budżetu państwa (s. 11). W rezultacie zmieniło się jedynie to, że źródłem finansowania niektórych zadań stał się fundusz. 

Na tej podstawie NIK już w wynikach kontroli za 2022 rok zaproponował, że skoro faktycznym wykonawcą działań funduszu Medycznego jest Narodowy Fundusz Zdrowia, to spójne byłoby, gdyby to NFZ je finansował (s. 9). 

Reakcja sejmowej Komisji Zdrowia

W reakcji na wyniki kontroli NIK sejmowa Komisja Zdrowia w 2024 roku negatywnie zaopiniowała sprawozdanie z wykonania budżetu Funduszu Medycznego za poprzedni rok. W trakcie dyskusji zwrócono uwagę na to, że mimo potrzeb podmiotów opieki zdrowotnej fundusz nie wykorzystuje swoich środków. Tym samym nie trafiają one do systemu ochrony zdrowia.

Odpowiadając na pytania zgromadzonych, wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny powiedział, że negatywnie ocenia wykonanie budżetu przez Fundusz Medyczny. Równocześnie zaznaczył, że nie są prowadzone prace nad jego likwidacją.

Fundusz Medyczny nadal funkcjonuje

W planie działalności ministra zdrowia na 2025 rok przewidziano m.in. zadania związane z Funduszem Medycznym. Zgodnie z przedstawionymi informacjami, na ten rok zaplanowano ogłoszenie sześciu naborów wniosków w ramach wszystkich subfunduszy (s. 8). 

Przykładowo: w ramach subfunduszu infrastruktury strategicznej trwa właśnie konkurs na dofinansowanie budowy, przebudowy lub modernizacji strategicznych podmiotów leczniczych udzielających świadczeń onkologicznych. Kwota przewidziana na dofinansowanie wniosków konkursowych wynosi 4,5 mld zł.

Z kolei na kwietniowym posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych pozytywnie zaopiniowano zmiany w planie finansowym Funduszu Medycznego na ten rok. Zgodnie z aktualizacją tego planu, na początku 2025 roku stan środków funduszu wyniósł 8,3 mld zł. Natomiast na koniec roku ma zgodnie z planem wynieść ok. 7 mld zł. 

Program Fact-Checking and Countering Disinformation: Poland’s 2025 Presidential Election jest prowadzony przez Stowarzyszenie Demagog dzięki wsparciu EMIF zarządzanemu przez Calouste Gulbenkian Foundation. Wyłączna odpowiedzialność za wszelkie treści wspierane przez European Media and Information Fund (EMIF) spoczywa na autorach i niekoniecznie muszą one odzwierciedlać stanowisko EMIF i Partnerów Funduszu, Calouste Gulbenkian Foundation i European University Institute.

Kontroluj polityków!

Patrz władzy na ręce i wspieraj niezależność.

Wpłacam